لومړى فصل : قرآني موخې


لیکوال: محمدناصر حلیمي 

۱. له تور تمونو د انسانانو ژغورل

لاندې آیتونو ته که ځير شو ؛ نو جوته به شي چې قرآن کریم ددې لپاره راغلی چې بشري نړۍ له توروتمونو څخه په پوره درناوي د رڼا داسې عزتمنې لارې ته راوباسي چې ټولو بشري پرګنو ته د ستاینې او مننې وړ وي او هر څوک چې پر دې لار روان وي هغه ویاړلی او منلی وي.

الله تعالی وايي چې د قرآن د نزول موخه بشريت له تورتمونونه ايستل او رڼا ته يې ننه ایستل دي: « الر كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ (١) اللَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَوَيْلٌ لِلْكَافِرِينَ مِنْ عَذَابٍ شَدِيدٍ (٢)».[1]

) اَ- لَ _ رَ. اى پېغمبره! دا يو كتاب دى چې مونږ ستا لوري ته نازل كړيدى چې ته خلك له ترږمېو نه راوباسې او رڼا ته يې راولې، د هغو د رب په توفيق سره، د هغه خداى لارې ته چې زورور او په خپل ذات كښې پخپله ستايل شوی دى او د اسمانونو او زمکې د ټولو هستېو څښتن دى او حق نه منونکی تباه دي).                                                               

لاندې آیات کې ډېرې او بې شمېره درنې خبرې دي، داسې ده لکه سمندر چې په کوزه کې ځای شوی وي، د دې درنې لارې او لارویانو مواصفات یې بیان کړي دي : «يَا أَهْلَ الْكِتَابِ قَدْ جَاءَكُمْ رَسُولُنَا يُبَيِّنُ لَكُمْ كَثِيرًا مِمَّا كُنْتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْكِتَابِ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ قَدْ جَاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَكِتَابٌ مُبِينٌ (١٥) يَهْدِي بِهِ اللَّهُ مَنِ اتَّبَعَ رِضْوَانَهُ سُبُلَ السَّلَامِ وَيُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِهِ وَيَهْدِيهِمْ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ  (١٦) ».[2]

(اى كتابوالو ! تاسې ته زموږ پېغمبر درغلى دى؛ تاسې ته دا الهى كتاب زياتره هغه خبرې ښکاره کوي چې تاسې ورباندې پرده غوړوله او له ډېرو خبرو نه در تېرېږي هم. تاسې ته د الله له لوري روښنايي راغلې ده او يو حق برسېروونكى كتاب. چې د هغه په وسيله الله تعالى هغو خلكو ته چې د هغه د رضا غوښتونكي دي د سلامتيا لارې ښيي او په خپل امر سره هغوى له ترږميو څخه راباسي د رڼا لوري ته يې راولي او د سمې لارې په لور هغو رهبري كوي).

« اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آَمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ (٢٥٧)». [3]

(كوم خلك چې ايمان راوړي د هغو ملاتړ او مرستندوى الله دى او هغوى له ترږمېو نه رڼا ته راباسي او كوم خلك چې د كفر لاره غوره كړي، د هغو ملاتړ او مرستندويان طاغوتان دي او هغوى له رڼا نه ترږمېو ته راكاږي دا كسان دوزخ ته ورتلونكي دي، هلته به تل اوسېږي.).

« هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَى عَبْدِهِ آَيَاتٍ بَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَحِيمٌ (٩) وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُولَئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (١٠) مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ (١١)».[4]

(الله همغه ذات دى چې پرخپل بنده روښانه آيتونه نازلوي چې تاسې له تيارونه راوباسي رڼا ته مو راولي او حقيقت دادى چې الله پرتاسې ډېر خواخوږى او مهربان دى، څه لامل دى چې تاسې د الله په لاره كښې لګښت نكوئ، پداسې حال كښې چې د آسمانونو او زمکې ميراث د الله دى. له تاسې نه چې كوم كسان له فتح نه وروسته مالي لګښت او جهاد وكړي هغوى هېڅكله له هغو خلكو سره نـشي برابرېداى چې هغوی له فتحې نه مخكښې مالى لگښت او جهاد كړيدى دهغو درجه په وروسته وخت كښې له مالي لګښت كوونكو او جهاد كوونكو څخه ډېره ستره ده اګر كه الله له دې دواړو سره غوره وعده كړې ده. څه چې تاسې كوئ الله ورڅخه خبردى. څوك دى چې الله ته پور وركړي؟ ښه پور، ترڅو چې الله يې هغه ته څو چنده زيات بېرته وركړي او د هغه لپاره غوره اجر دى).

«وَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَابًا شَدِيدًا وَعَذَّبْنَاهَا عَذَابًا نُكْرًا (٨) فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا وَكَانَ عَاقِبَةُ أَمْرِهَا خُسْرًا (٩) أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِيدًا فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ الَّذِينَ آَمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَيْكُمْ ذِكْرًا (١٠) رَسُولًا يَتْلُو عَلَيْكُمْ آَيَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ لِيُخْرِجَ الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَيَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا (١١)».[5]

(څومره كلي دي چې هغوى د خپل رب او د هغه دپېغمبرانو له حكم نه سرغړاوى وكړ نو مونږ له هغو سره سخته محاسبه وكړه او هغوى ته مو سخته ناكاره سزا وركړه، هغوى دخپلو كړنوخوند وڅكه او دهغوى دكار پاى سراسر زيان دى، هغوى دخپلو كړنوخوند وڅكه او دهغوى دكار پاى سراسر زيان دى، الله (په آخرت كښې) د هغو لپاره سخت عذاب تيار كړي دى. نو له الله نه ووېرېږئ اى د پوهې خاوندانو چې ايمان مو راوړى دى، الله تاسې ته يو نصيحت نازل كړيدى. يو داسې پېغمبر چې تاسې ته دالله ښكاره څرګند هدايت دركوونكي آيتونه لولي چې ايمان راوړونكي او نيك عمله خلك له تيارونه رڼا ته راوباسي. اوڅوك چې پر الله ايمان راوړي او نيك عمل وكړي، الله به هغه داسې جنتونوته ننباسي چې ترهغو لاندې به ويالې بهېږي. دوى به په هغو كښې دتل لپاره اوسېږي. الله د دغسې انسان لپاره ډېره غوره روزي ساتلې ده).



[1] ابراهیم: ۱-۲.

[2] المائدة:۱۵-۱۶.

[3] البقرة: ۲۵۷.

[4] الحدید:۹-۱۱.

[5] الطلاق: ۸-۱۱.

No comments:

Post a Comment